W sobotę 21 listopada 2020 r. setki Gwatemalczyków wyszło na ulice stolicy protestując przeciwko uchwalonemu przez Kongres budżetowi na rok 2021. Przyjęta ustawa budżetowa zakłada znaczne cięcia wydatków na pomoc socjalną, w tym ograniczenie wysokości wypłacanych zasiłków, środków na walkę z niedożywieniem dzieci, edukację i ochronę zdrowia. Jednocześnie zwiększa ona środki na wydatki własne gwatemalskich parlamentarzystów. Bulwersujący okazał się również tryb negocjacji budżetu, które odbywały się w sposób niejawny dla opinii publicznej.W trakcie zaplanowanej przez media społecznościowe demonstracji doszło do szeregu incydentów, w tym podpalenia części budynku parlamentu. Grupa protestujących studentów postawiła też przed Kongresem gilotynę. Policja użyła siły przeciwko demonstrantom, rozpylając jednocześnie gaz łzawiący. Doszło do licznych aresztowań, a kilkanaście osób odniosło obrażenia. Protestujący domagali się nie tylko zawetowania przyjętego budżetu, ale wręcz dymisji prezydenta państwa, Alejandra Giammattei. Sam prezydent Giammattei potępił wydarzenia w stolicy, zapowiadając pociągnięcie do odpowiedzialności wszystkich dopuszczających się aktów wandalizmu.Wsparcie dla protestujących wyraził natomiast wiceprezydent Gwatemali, Guillermo Castillo. Nie tylko wezwał on do zawetowania budżetu przez głowę państwa, ale również zaproponował prezydentowi wspólną dymisję dla dobra kraju. Otwarcie krytycznie wobec budżetu na 2021 r. wypowiedzieli się również przedstawiciele gwatemalskich organizacji broniących praw człowieka oraz kościół katolicki.Komentarz:Przyjęcie kontrowersyjnego budżetu stanowiło jedynie punkt zapalny, ukazujący skalę społecznego niezadowolenia i braku zaufania dla władzy w Gwatemali. W państwie panuje powszechne rozczarowanie postawą elit politycznych, w tym szczególnie prezydenta Alejandra Giammattei, z wykształcenia lekarza medycyny. Protestujący wielokrotnie podkreślali, że rząd nie radzi sobie z pandemią koronawirusa i nie oferuje wsparcia finansowego ofiarom huraganów, które przetoczyły się niedawno przez kraj z ogromnym natężeniem. Redukcja środków na ochronę zdrowia, przy jednoczesnym zwiększeniu uposażeń parlamentarzystów, jedynie utwierdziła demonstrantów w przekonaniu, że państwo nie jest zainteresowane pomocą własnym obywatelom.Problemem Gwatemali, wielokrotnie podnoszonym w trakcie protestów, jest również powszechnie panująca w państwie korupcja i brak skłonności organów państwowych do walki z tym procederem. Warto podkreślić, że w wyniku masowych protestów w 2015 r. do dymisji podał się ówczesny prezydent Gwatemali, Otto Pérez Molina, wraz z wiceprezydentką Roxaną Baldetti i całym gabinetem. Zarówno Pérez Molina jak i Baldetti przebywają obecnie w więzieniu, oskarżeni w licznych sprawach o korupcję.
