Logo Thing main logo

Tag: refugees

Nota

Problem masowego uchodźstwa Wenezuelczyków w Ameryce Południowej

11.03.2021

Kryzys społeczno-ekonomiczny, do którego doszło w Wenezueli w ostatnich latach doprowadził do masowej migracji milionów obywateli tego kraju. Według raportu ONZ z 2019 r. z pogrążonego w chaosie państwa uciekło ponad 3,4 mln osób. Dane z2020 r. ukazują pogłębianie się problemu masowej migracji Wenezuelczyków, obecnie szacuje się, że około 5 mln osób zdecydowało się na opuszczenie tego kraju. Decyzja wielu osób jest podyktowana dramatyczną sytuacją gospodarczą, około 90% mieszkańców żyje na skraju ubóstwa. Problem masowej migracji stanowi wyzwanie nie tylko dla państw przyjmujących uchodźców ale i samej Wenezueli, która według danych na 2017 r. liczyła 31 mln obywateli. Kierunki migracji Wenezuelczyków są zróżnicowane, natomiast najwięcej osób przebywa w Kolumbii, Peru, Ekwadorze, Chile i Brazylii.Masowa migracja Wenezuelczyków jest przyczyną poważnego kryzysu wAmeryce Południowej, szczególnie w dobie światowej pandemii COVID-19. We wrześniu 2018 r. przedstawiciele rządów jedenastu państw Ameryki Łacińskiej iKaraibów odbyli spotkanie w stolicy Ekwadoru Quito w celu podjęcia skoordynowanych działań wobec kryzysu migracyjnego. Przedsięwzięcia zmierzające do koordynacji działań oraz pracy na rzecz pomocy uchodźcom określa się jako The Quito Process. Z czasem liczba państw aktywnie działających na rzecz wsparcia uchodźców wzrosła do trzynastu. Skala zjawiska migracji milionów Wenezuelczyków wykracza daleko poza granicę Wenezueli z tego powodu władze niektórych państw Ameryki Łacińskiej i Karaibów podjęły decyzję opodjęciu działań zmierzających do poprawy sytuacji humanitarnej uchodźców.Wypracowane w ramach szczytu rozwiązania pozwoliły na przyjęcie deklaracji wsprawie mobilności wenezuelskich obywateli w regionie. Dokument nazywano Quito I, natomiast przygotowane rozwiązania stworzyły podstawy do dalszych działań. Wlistopadzie 2018 r. odbyło się kolejne spotkanie, które zaowocowało przyjęciem regionalnego planu działania Quito 2. W ramach rozwiązań państwa będące sygnatariuszami planu zobowiązały się do ułatwienia integracji Wenezuelczyków wwymiarze gospodarczym i społecznym oraz usprawnienia procesu legalizacji pobytu wenezuelskich uchodźców. Obecnie w The Quito Process, w roli członków zaangażowanych jest 13 państw Ameryki Południowej oraz dwie organizacje międzynarodowe. W działania są również zaangażowane państwa i organizacje z innych kontynentów w roli obserwatorów. W ramach The Quito Process odbyło się jeszcze kilka spotkań, ostatnie z nich za pośrednictwem sieci wpaździerniku 2020 r.Realizacja wspólnych działań przez państwa Ameryki Południowej była konieczna ze względu na trudną sytuację uchodźców. Pomimo podjętych wysiłków wielu Wenezuelczyków, którzy zdecydowali się na opuszczenie ojczyzny spotyka się zproblemem dyskryminacji, przemocy oraz skrajnego ubóstwa. Niektóre państwa wdrożyły szczególne działania związane z integrowaniem wenezuelskich uchodźców. Wsąsiadującej z Wenezuelą Kolumbii wprowadzono możliwość uzyskania przez Wenezuelczyków dwuletniego pozwolenia na pobyt, który umożliwił im korzystanie zedukacji i opieki zdrowotnej. Problem stanowiły natomiast ograniczone zasoby placówek edukacyjnych oraz służby zdrowia, szczególnie w pobliżu granicy. Podobne rozwiązania zostały wdrożone w Argentynie, gdzie w 2019 r. uproszczono procedury wizowe.W wielu krajach problemem dla uchodźców są wymagania formalne, których nie mogą spełnić ze względu na chaos jaki panuje w Wenezueli oraz ich sytuację. Uchodźcy narażeni są na wiele zagrożeń m.in. zjawisko handlu ludźmi oraz wyzysk. Poważne zagrożenie stanowi również ich dyskryminacja, do której dochodzi w wielu państwach Ameryki Południowej. W 2020 r. na rzecz walki z tym zjawiskiem, w ramach obchodów Światowego Dnia Uchodźcy – Sekretariat Generalny Organizacji Państw Amerykańskich zrealizował kampanię skierowaną przeciwko ksenofobii i dyskryminacji wobec Wenezuelczyków, którzy opuścili swój kraj. Akcja promowała integrację oraz pozytywne przyjęcie wenezuelskich uchodźców, natomiast hasło kampanii brzmiało: ,,Jestem Wenezuelczykiem, jestem uchodźcą”.Pomimo podjętych wysiłków na rzecz poprawy sytuacji milionów Wenezuelczyków, niektóre państwa wprowadziły np. wymogi wizowe, które skomplikowały ich trudną sytuację. Światowa pandemia powoduje dodatkową trudność dla wenezuelskich uchodźców, podstawowy problem stanowiły zamknięte granice oraz pogłębiające się ubóstwo. Z powodu zamknięcia granic przybrało na sile zjawisko nielegalnej migracji. Trudności związane z poruszaniem się pomiędzy państwami wykorzystują przemytnicy, którzy zarabiają na nielegalnym przewożeniu uchodźców przez granice. Wielu Wenezuelczyków ze względu na niezalegalizowany pobyt, nie może korzystać ze wsparcia rządów przewidzianych dla osób, które ucierpiały przez pandemię.Rozwiązanie problemów wenezuelskich uchodźców wymaga przyjęcia szeregu rozwiązań wramach polityk publicznych na poziomie państw, które zapewniają im schronienie. Pomimo podjętych wysiłków sprostanie zaistniałym problemom jest niezwykle trudne, wiąże się to z uwarunkowaniami społecznymi, środkami finansowymi oraz sytuacją międzynarodową. Niektóre państwa Ameryki Południowej zmagają się zinnymi wewnętrznymi problemami, czego przykładem może być Kolumbia w której około 6 mln obywateli jest przesiedlonych na terytorium kraju z powodu nie dawno zakończonej wojny domowej. Warto wtym miejscu dodać, że Wenezuela w przeszłości okazała solidarność zKolumbijczykami, których około 200 tys. znalazło schronienie wWenezueli. Obecnie na terytorium Kolumbii przebywa około 2 mln uchodźców zsąsiadującej Wenezueli. Problem masowego uchodźctwa Wenezuelczyków stawał się jednym ztematów wkampaniach wyborczych w niektórych państwach Ameryki Południowej.Pomimo podjętych inicjatyw, których efektem było przyjęcie dwóch deklaracji oraz planu działania w ramach The Quito Process rozwiązanie problemów wenezuelskich uchodźców będzie bardzo trudnym zadaniem. Podstawowe trudności dotyczą wielu obszarów, natomiast kryzys do jakiego doszło w Wenezueli stanowi wyzwanie dla całego regionu Ameryki Południowej. Światowa pandemia skomplikowała sytuację na całym świecie i pogorszyła trudną sytuację uchodźców. Rozwiązanie narastających problemów często wymaga zmian systemowych, które dotyczą zapewnienia schronienia uchodźcom, pomocy w znalezieniu pracy, opieki medycznej i edukacji. W niektórych przypadkach pojawia się również problem bariery językowej, który utrudnia integrację lokalnej społeczności z Wenezuelczykami. Warunkiem ustabilizowania sytuacji w regionie jest zażegnanie kryzysu społeczno-ekonomicznego w Wenezueli. Nieustabilizowanie sytuacji w tym kraju doprowadzi do pogłębiania się kryzysu, którego skutki w dłuższej perspektywie nie sposób przewidzieć.

`