Ekspert: Johnathan Kandassamy ma duże doświadczenie w dziedzinie polityki, stosunków międzynarodowych i ekonomii. Ukończył studia magisterskie na Sciences Po w Paryżu. Przez większość życia, aż do września 2020 roku, mieszkał w Abidżanie, największym mieście Wybrzeża Kości Słoniowej charakteryzującym się wysokim poziomem uprzemysłowienia i urbanizacji. Był menadżerem jednego z krajowych start-upów. Niedawno musiał wraz z rodziną (żoną i 2-letnią córką) uciekać z kraju, aby uniknąć kryzysu po wyborach prezydenckich. Obecnie pracuje w sektorze finansów i zarządzania w Paryżu.Wywiad przeprowadził: Aleksander Ksawery OlechPytania:Czy mógłbyś opisać przebieg wyborów i obecną sytuację w kraju?Alassane Dramane Ouattara wygrał wybory i rozpoczyna swoją trzecią kadencję jako prezydent Wybrzeża Kości Słoniowej, po tym jak opozycja zbojkotowała elekcje. 78-letni prezydent, który kiedyś obiecał ustąpić miejsca młodszemu pokoleniu, zdobył ponad 94% głosów. Dwie kadencje urzędowania jako głowa państwa są powszechnie uznawane jako limit określony w konstytucji z 2016 roku. W związku z tym główni kandydaci opozycji potępili próbę wygrania trzeciej kadencji przez A. Ouattara. Określi to jako nielegalną próbę przejęcia władzy i wezwali swoich zwolenników do pozostania w domu, jako akt obywatelskiego nieposłuszeństwa.Pierwotnie urzędujący prezydent, zadeklarował w marcu 2020 r., że nie będzie starał się o kolejną kadencję, zgodnie z ograniczeniami kadencji. Niemniej jednak kilka miesięcy później A. Ouattara argumentował, że ponieważ nowa konstytucja została ogłoszona po referendum konstytucyjnym w 2016 r., limity kadencji zostały zresetowane, co umożliwia mu kandydowanie na trzecią kadencję. Partie opozycyjne wskazywały, że posunięcie to było niezgodne z konstytucją i doszło do licznych protestów w kraju. Mimo to A. Ouattara zdecydował ponownie startować w wyborach, mimo braku oficjalnej zgody od Niezależnej Komisji Wyborczej i Sądu Konstytucyjnego. Polityk ostatecznie wystartował w wyborach i je wygrał. Komisja wyborcza stwierdziła, że A. Ouattara uzyskał 94,3% głosów. Według urzędników państwowych frekwencja wyniosła 53,9%, chociaż opozycja twierdzi, że udział wzięło tylko 10% wyborców z Wybrzeża Kości Słoniowej.KandydatPariaGłosy%Alassane OuattaraWiec Houphouëtistes rzecz demokracji i pokoju303148394,27Kouadio Konan BertinNiezależny kandydant640111,99Henri Konan BédiéDemokratyczna Partia Wybrzeża Kości Słoniowej533301,66Pascal Affi N'GuessanFront Ludowy Wybrzeża Kości Słoniowej319860,99Wyniki:Łącznie głosów3269813100Pierwsza tura była naznaczona nieuczciwością i tylko 17 601 lokali wyborczych z 22381 było otwartych. Spowodowało to zmniejszenie liczby zarejestrowanych wyborców uprawnionych do głosowania z 7 495 082 do 6 066 441, czyli wykluczenie blisko jednej piątej zarejestrowanych.Co sądzisz o wynikach wyborów prezydenckich 2020? Czy to wynik, który przewidziałeś, czy raczej jesteś zaskoczony?Byłem naprawdę zaskoczony listą startujących kandydatów opublikowaną przez Trybunał Konstytucyjny. Jednocześnie od tamtego dnia nie miałem wątpliwości co do zwycięstwa Alassane Ouattary. Jeszcze bardziej zaskoczyła mnie frekwencja i liczba jawnych głosów, które zostały oficjalnie ogłoszone. Dla mnie te dwie rzeczy w żaden sposób się nie łączą. Te liczby nie są prawdziwe i to jest korupcja.Były to jedne z wielu wyborów prezydenckich, które odbywały się w krajach afrykańskich w ciągu ostatnich kilku miesięcy - a osoby, które przez wiele lat były przy władzy nagięły zasady, aby przy niej pozostać. Wyróżniamy tu wszystkie państwa w regionie od Gwinei po Ugandę, gdzie prezydenci zmieniali konstytucje, ścigali przeciwników lub manipulowali sądami najwyższymi, aby zapewnić sobie władzę lub ubieganie się o reelekcję.W obliczu pogłębiającego się braku bezpieczeństwa w dużej części Afryki Zachodniej, w ostatnich latach w Gwinei, Gambii i Wybrzeżu Kości Słoniowej powtórzyły się reelekcje na trzecią kadencję, a także próby zmiany konstytucji krajowych. Te posunięcia polityczne wywołały rozczarowanie, szczególnie wśród młodszej części społeczeństwa, która szuka w reprezentacji w rządzie czegoś na kształt prawdy, przejrzystości i wolności.Ponadto, należy podkreślić, że lider opozycji Wybrzeża Kości Słoniowej Pascal Affi Nguessan został aresztowany na wniosek obecnego prezydenta, za zapowiedź utworzenia równoległego rządu, po tym jak opozycja zbojkotowała wybory prezydenckie.Czy Twoim zdaniem nowo wybrany prezydent może dokonać jakichś większych zmian w kraju? Jakie będą jego cele na najbliższe 5 lat?Krytycy argumentują, że w społeczeństwie nadal istnieją ogromne nierówności, na przykład ekonomiczne, a A. Ouattara rozwija obecnie autorytarne tendencje poprzez nieuczciwe zwycięstwo. Mimo nawoływania partii opozycyjnych do bojkotu, niektórzy kandydaci postanowili wziąć udział w wyborach co pozwoliło uznać je za prawidłowo przeprowadzone (inaczej byłby tylko jeden kandydat, właśnie A. Ouattara).Jeśli uda mu się zostać prezydentem przez pełną kadencję, jego głównym celem będzie upewnienie się, że jego partia zachowa władzę w kraju, bez względu na koszty. Może to się odbyć poprzez wskazanie na swojego następcę, pomimo tego, że istnieje silny podział w jego partii. Może on także uczynić wszystko, że będzie sprawował władzę przez kolejną, czwartą kadencję.Jego reelekcja doprowadzi do wzrostu napięcia w kraju poprzez walki z całą opozycją, która jest przeciwnikiem jego programu politycznego. Jedyną pozytywną zmianą może być rozwój gospodarczy, jak to miało miejsce w Wybrzeżu Kości Słoniowej w ostatniej dekadzie. Jednakże, tylko wtedy, jeśli podział dóbr i zysków będzie sprawiedliwy, czyli społeczeństwo będzie mogło się dalej rozwijać.Czy mógłbyś nam powiedzieć więcej o wyborach i czy były jakieś protesty w kraju?To były niesprawiedliwe i zbojkotowane wybory, które pozostawiły kraj podzielony. Wiele protestów miało miejsce w kraju, nie tylko ze strony opozycji, ale także w obozie urzędującego prezydenta.Należy podkreślić, że Amnesty International potępiła władzę oraz Policję, która zezwoliła różnym zamaskowanym grupom, uzbrojonym w maczety na atakowanie protestujących. Politycy niszczą dobro protestujących, którzy wierzą w demokracje. Ofiary broniły się jak tylko mogły, co wielu regionach kraju doprowadziło do konfliktów, także na tle etnicznym. W dniu wyborów w wiosce Téhiri, niedaleko mojego rodzinnego miasta, wiele osób zostało zaatakowanych, a domy spalono.Jak opozycja oceniła wynik?To bezcelowa dyskusja, gdyż opozycja nie uznała tych wyborów. W następnym dniu po elekcji, opozycja próbowała utworzyć rząd przejściowy (Conseil National de Transition) w celu ustanowienia rządu odpowiedzialnego za organizację uczciwych i demokratycznych wyborów. Niestety jej czołowe postacie zostały zatrzymane za nadużycie władzy politycznej i skazane na takie jak kary jak więzienie lub areszt domowy.Opozycja wskazuje, że nie uzna ważności wyborów. Ponadto wzywa do powtórzenia wyborów z powodu nieuczciwości rządu i służb bezpieczeństwa. Opozycja wskazuje, że wybory były zakłócone wieloma nieprawidłowościami i niską frekwencją. Wezwała również do zmian w rządzie w celu stworzenia warunków dla uczciwych, przejrzystych i pluralistycznych wyborów. Należy podkreślić, że wiele punktów głosowania zostało zamkniętych przed zakończeniem wyborów, a inne nie liczyły wszystkich głosów. Spowodowało to wybuch protestów i walk w kilkudziesięciu miastach. Wielu członków opozycji oraz obozu prezydenta nie zgadzało się z A. Ouattarą, opowiadając się za utworzeniem rządu przejściowego. Ponadto obserwatorzy wyborów ze Wspólnoty Gospodarczej Państw Afryki Zachodniej (ECOWAS) musieli podróżować helikopterem, aby dotrzeć do Abidżanu z powodu wybuchu protestów w kraju.Na jakich wyzwaniach i zagrożeniach w kraju prezydent powinien się obecnie szczególnie skupić?Najważniejszym z nich jest stabilność, która może powstać przez zjednoczenie narodowe. Trzeba zaznaczyć, że kraj jest podzielony i, jak na ironię, sytuacja jest podobna do tej tuż przed pierwszym zamachem stanu w 1999 roku, ale tym razem Henri Konan Bedie nie jest prezydentem. Innym ważnym wyzwaniem, przed którym stoi cały kraj, jest korupcja, która nęka społeczeństwo na wszystkich poziomach. Jednak rzadko widzimy gałąź, na której siedzimy, dlatego politycy nie chcą zmian.Z powodu przemocy po wyborach prezydenckich ponad 4000 osób uciekło z Wybrzeża Kości Słoniowej do sąsiedniej Liberii, Ghany i Togo. Te liczby będą wyższe z powodu trwających napięć po wyborach. Kraj traci młode wyedukowane osoby, które wolę rozwijać się w innych państwach. Upada także kultura oraz rolnictwo.Jak twoim zdaniem będzie wyglądał pierwszy rok jego kadencji?Nie wydaje się, aby doszło do jakichkolwiek zmian. Jeśli Alassane Ouattara zostanie na stanowisku, to na pewno będzie mieć miejsce jeszcze kilka dużych protestów, które zostaną krwawo stłumione. Oprócz tego prezydent potrzebuje międzynarodowego wsparcia. Jego głównymi sojusznikami od 10 lat są te same mocarstwa: Francja, USA, Katar i Chiny. Dobra relacja z najsilniejszymi krajami świata, to najlepsze wsparcie dla A. Ouattary, jeśli chce nadal być prezydentem.Obecna głowa państwa jest sojusznikiem zachodnich rządów, w tym byłej potęgi kolonialnej Francji, ciesząc się jej międzynarodowym poparciem. Jednak pomimo znacznego wzrostu gospodarczego, napędzanego przez potężny sektor rolniczy, według danych Banku Światowego ponad połowa kraju żyje w biedzie.
