W sierpniu 2020 roku Zjednoczone Emiraty Arabskie (dalej, ZEA lub Emiraty) przy mediacji Stanów Zjednoczonych zawarły porozumienie z Izraelem. Na mocy tego układu obydwa państwa zobowiązały się do ustanowienia stosunków dyplomatycznych i wzajemnego ustanowienia ambasad. Zatem otwarcie ambasady Izraela w ZEA nastąpiło już w styczniu 2021 roku i pierwszym izraelskim szefem placówki dyplomatycznej został Eitan Naeh. Z kolei w maju 2021 roku zaczęła funkcjonować ambasada ZEA w Tel Awiwie, na czele której stanął ambasador Mohammed al-Chaja. W ten sposób ZEA dołączyły do wąskiego grona państw arabskich, które oficjalnie uznały Izrael. Wcześniej relacje z Izraelem nawiązał Egipt, Jordania i Autonomia Palestyńska. Wraz z ZEA krok taki uczynił Bahrajn, a w ślad za nimi decyzję o uznaniu Izraela podjęło Maroko i Sudan.Należy postawić pytanie – jakie zmiany polityczne zaszły w ZEA i jakie motywacje miał prezydent szejk Chalifa ibn Zaid an-Nahajan i premier rządu Muhammad ibn Raszid al-Maktum, aby zdecydować się na tak kontrowersyjny krok w świecie arabsko-muzułmańskim?Przede wszystkim na początku trzeba wskazać iż zbliżenie izraelsko-emirackie nie pojawiło się nagle i znikąd. Już wiele lat wcześniej Emiraty posiadały nieformalne kontakty z Izraelem o wymiarze handlowo-politycznym. Zatem wydarzenia z 2020 roku zwieńczyły dość długotrwały proces konwergencji dwóch państw w obliczu wspólnych interesów. W zakresie potencjalnych przestrzeni kooperacji czołowym elementem politycznym jest utrzymujące się zagrożenie ze strony Iranu, które stanowi realny dylemat polityczny zarówno dla Izraela, jak i Emiratów. Niewątpliwie był to kluczowy czynnik, który sprawił, że przywódcy Emiratów uświadomili sobie, że nadszedł najwyższy czas, aby Izrael mógł z politycznego wroga stać się ważnym partnerem.Ustanowienie stosunków dyplomatycznych pociągnęło za sobą oficjalne kontakty na najwyższym szczeblu. W czerwcu 2021 roku z pierwszą i zarazem historyczną wizytą do Dubaju udał się izraelski minister spraw zagranicznych Yair Lapid. W odpowiedzi minister spraw zagranicznych ZEA Szejk Abdullah ibn Zaid an-Nahajan zapowiedział w najbliższym czasie swoją wizytę w Izraelu.W ramach politycznego wymiaru współpracy z Izraelem, ZEA na drugim biegunie radyklanie osłabły relacje Emiratów z Autonomia Palestyńską. Stanowiło to naturalna konsekwencje rzeczy i doprowadziło, że Palestyńczycy wycofali swojego ambasadora z Emiratów. Z kolei rząd ZEA przestał praktycznie całkowicie finansować fundusze na rzecz Palestyńczyków, a co warto podkreślić, przez wiele lat pozostawał głównym ich donatorem. Jednak kalkulacje polityczne ze strony ZEA wzięły górę nad zasadnością wspierania Palestyńczyków, których władze ZEA nigdy nie traktowały po partnersku.Poza czynnikiem politycznym, który determinował zbliżenie ZEA z Izraelem, trzeba podkreślić gospodarczy wymiar nawiązania stosunków dyplomatycznych. Izrael na rynku Emiratów ma niezwykle dużo do zaoferowania, z kolei ZEA dysponują środkami, aby wzajemne stosunki gospodarcze dynamicznie się rozwijały. Na obecnym etapie wymiana handlowa pomiędzy obydwoma państwami jest szacowana na ok. 600 – 700 mln USD. Jednak perspektywy rozwoju bilateralnych stosunków gospodarczych są oszałamiające. Według zapowiedzi ministerstwa gospodarki Emiratów przez następną dekadę skala obrotów handlowych i wzajemnych inwestycji ma sięgnąć nawet 1 tryliona USD. Wszystko miałoby się zrealizować za sprawą miliardowych inwestycji, jakich Emiraty oczekują w związku z otwarciem przestrzeni gospodarczej Izraela dla inwestorów z ZEA oraz otwarcia swojego rynku na inwestycje izraelskie. Na rzecz tych działań Emiraty utworzyły specjalny fundusz inwestycyjny o wysokości 10 mln USD z wyłącznym przeznaczeniem do realizacji inwestycji w Izraelu.Płaszczyzny współpracy są różnorodne. Przede wszystkim jest to kooperacja w zakresie technologii wojskowych i uzbrojenia. W tym zawiera się również przyzwolenie Izraela na zakup przez ZEA najnowszego sprzętu wojskowego od USA takiego jak myśliwce F-35. Ponadto ZEA wiążą duże nadzieje w pozyskiwaniu izraelskich technologii i rozwiązań w dziedzinie biotechnologii i medycyny oraz w zakresie współpracy naukowo-badawczej.Zawarcie porozumienia ZEA z Izraelem wywołało oburzenie w świecie arabsko-muzułmańskim. Wskazywano, że prezydent i szef rządu ZEA podjęli w 2020 roku tę kontrowersyjna decyzję bez konsultacji na poziomie federalnym. Krok ten potępiali politycy i znani artyści z tego regionu. Podpisywano listy potępiające rząd Emiratów (oraz Bahrajnu, który też nawiązał stosunki dyplomatyczne z Izraelem) i sprzeniewierzenie się sprawie palestyńskiej. W Emiratach obywatele wyrażali się niejednoznacznie o zawarciu porozumienia z Izraelem. Według danych zaprezentowanych przez Washington Institute for Near East Policy aż 47% obywateli ZEA popierało, bądź umiarkowanie popierało decyzję rządu. Ponad połowa wyrażała swój sprzeciw i krytycyzm. Mimo wszystko ta nad wyraz pozytywna reakcja obywateli ZEA w tej kwestii mogła również wiązać się z niechęcią i obawą krytykowania własnego rządu i w konsekwencji zwykłym uznaniem, że skoro rząd podjął taką decyzję to musiało za tym stać racjonalne uzasadnienie.Zdjęcie: "Skyscrapers in Dubai, United Arab Emirates" by alekskai52 is licensed under CC BY-NC-ND 2.0
